ภูมิปัญญาชาวบ้าน

บ้านแม่กระบุงเป็นหมู่บ้านชาวยไทยเชื้อสายกระเหรี่ยงซึ่งเรียกตัวเองว่า ชาวกระเหรี่ยงมีประวัติมายาวนานกว่า 200 ปี เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2327 นายย่องคื้อ ได้อพยพครอบครัวมาจากบ้านลิ่นถิ่นในเขตอำเภอทองผาภูมิ เพื่อหาที่ทำกินแก่งใหม่ต่อมาเมื่อมีสมาชิกเพิ่มมากขึ้นในปี พ.ศ. 2420 ทางการได้แต่งตั้งให้นายตู้เป็นผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 2 ซึ่งขึ้นกับอำเภอเมืองกาญจนบุรี เมื่อนายตู้เกษียณ นายอ๊อดได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ใหญ่บ้านแทน จำนวนประชากรและจำนวนหมู่บ้านก็เพิ่มขึ้น ได้แก่ บ้านต่อเรือ

ความเป็นมา           งานพิธีบูชาดาวนพเคราะห์เป็นประเพณีที่สืบเนื่องมาจากพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน โดยเริ่มจัดขึ้นเมื่อตอนปลายสมัยเจ้าอาวาสองค์ที่ 2 คือ ท่านอธิการเหยี่ยวเค ซึ่งจะเริ่มตั้งแต่เดือนที่ 1 ระหว่างวัน 1 ค่ำไปถึง 30 ค่ำ ถ้าเป็นเดือนขาดให้นับเพียงช่วงใดช่วงหนึ่งถ้าพ้นกำหนดนี้ไปแล้วจะทำพิธีไม่ได้         การประกอบพิธี

ตำบลไล่โว่ ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันตกมีเนื้อที่ประมาณ 1,789.23 ตารางกิโลเมตร เป็นพื้นที่ป่าไม้นานาพันธุ์ มีภูเขาสูงสลับกับพื้นที่ราบ แบ่งการปกครองออกเป็น 6 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านสะเน่พ่อง บ้านกองม่องทะ บ้านเกาะสะเดิ่ง บ้านไล่โว่-ซาละวะ บ้านทิไล่ป้าและบ้านจะแก โดยชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายกะเหรี่ยง           องค์การบริหารส่วนตำบลไล่โว่ตระหนักถึงความสำคัญคุณค่าทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวบ้าน จึงจัดตั้ง “อาคารศูนย์วัฒนธรรมอบต.ไล่โว่

 “ชาติพันธุ์ลาวครั่ง        งานหอฯกลางเดือนเจ็ด อาชีพเกษตรกรรม                 วัฒนธรรมงานบวช สิ่งอยากอวดจักรยานโบราณ     แห่ธงสงกรานต์ยิ่งใหญ่”           นี่คือคำขวัญประจำหมู่บ้าน“โคก” หมู่บ้านชื่อสั้นๆที่หากใครได้ลองไปสัมผัสกับวิถีชุมชนที่นี่แบบไม่ฉาบฉวย ก็จะพบว่าบ้านโคกมีหลายสิ่งหลายอย่างน่าสนใจให้ชวนค้นหากันไม่น้อยเลย  บ้านโคก ลาวครั่ง           หมู่บ้านโคก หรือ “บ้านโคก”(หมู่ 3) ตั้งอยู่ใน ต.อู่ทอง อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี

กลุ่มชุมชนบ้านเขามุสิ ตั้งอยู่บ้านเลขที่ 79 หมู่ 10 ตำบลหนองปรือ อำเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี จัดตั้งกลุ่ม (บ้านรักษ์สาน) ขึ้นมาโดยการนำของนางทองมา สังวาลสิน เพื่อจักสานผลิตภัณฑ์จากเส้นพลาสติกขึ้นมา เพื่อสร้างอาชีพและเพิ่มรายได้ให้กับครัวเรือน ซึ่งเป็นการอนุรักษ์และสืบทอดงานหัตถกรรมจากรุ่นสู่รุ่นหนึ่ง แต่ด้วยสภาพแวดล้อมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีที่มีความทันสมัยส่งผลกระทบโดยตรงแก่กลุ่มหัตถกรรมพื้นบ้านจักสาน อันเนื่องตัวผู้บริโภคอายุการใช้งาน ความสวยงาม ความหลากหลาย

คนบ้านหนองขาว อำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี เชื่อกันว่าพวกตนเป็นคนไทยแท้แต่โบราณ ไม่ได้อพยพมาจากไหน อยู่อาศัยกันมาที่นี่แต่โบราณ อย่างน้อยก็ตั้งแต่สมัยอยุธยา เป็นคนไทยที่ไม่มีเชื้อสายคนชาติใดปน ในขณะที่นักวิชาการระบุว่ามีความเป็นไปได้ที่จะมีเชื้อมอญ เพราะสำเนียงพูดเหน่อต่ำต่างจากคนท้องถิ่นเมืองกาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี หรือนครปฐม ที่ต่างก็เหน่อไปคนละแบบ รวมทั้งความเชื่อเรื่องหม้อตาหม้อยาย ที่คล้ายกับความเชื่อเรื่องผีบรรพชนของมอญ สอดคล้องกับพระครูถาวรกาญจนนิมิต (จีระศักดิ์ อึ้งตระกูล) อดีตเจ้าอาวาสวัดอินทาราม

แกงฮินเล เป็นอาหารพื้นเมืองที่ได้รับวัฒนธรรมมาจากชาวพม่า คนไทยในอำเภอทองผาภูมิ นิยมรับประทาน รสชาติ เค็ม มัน เปรี้ยว อร่อย “ฮิน” ในภาษาพม่าแปลว่าแกง “เล” ภาษาพม่าแปลว่า เนื้อสัตว์ แกงฮินเลมีต้นกำเนิดมาจากประเทศพม่า ชาวพม่าที่อพยบเข้ามาในประเทศไทยได้นำมาเผยแพร่ ลักษณะเหมือนกับแกงโฮ๊ะ ของชาวล้านนา   เครื่องปรุง