ข้อมูลท้องถิ่น

หมู่บ้านหนองกระจันทร์ ตำบลหนองโรง อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี มีพิธีกรรมที่ใช้สำหรับการบวงสรวง อ้อนวอน เสี่ยงทายของหมู่บ้าน คือ พิธีแห่ศาลตาเพชรเพื่อขอฝน โดยมีรายละเอียดในการทำพิธีดังต่อไปนี้ การทำนาของชาวบ้านหนองกระจันทร์ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับธรรมชาติ คือ ฝน ฝนจึงเป็นสิ่งที่ชาวนาต้องการมากที่สุดในหน้าทำนา ดังนั้นเมื่อได้เวลาไถดำแล้วแต่ปรากฏว่าฝนฟ้าไม่ตกต้องตามฤดูกาล ชาวนาจะมีประเพณีขอฝนซึ่งมักจะแตกต่างกันไปบ้างในท้องถิ่นต่างๆ สำหรับหมู่บ้านหนองกระจันทร์ก็จะมีพิธีการขอฝนที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง คือ พิธีแห่ศาลตาเพชร ซึ่งชาวบ้านจะทำพิธีนี้ในช่วงเดือนพฤษภาคมของทุกปี

วัวลานบ้านหนองขาว การปลูกข้าวเป็นอาชีพหลักของคนไทยส่วนใหญ่ และชาวนาไทยทั่วไปได้มีการอาศัยแรงงานจากวัวไถคราดและงานอื่นๆ อีกมารกมาย นอกผืนนาแล้วนั้น เช่น งานนวดข้าวทำนาโดยใช้แรงงานจากวัวมานานถึงประมาณ 5,000 ปีมาแล้ว เพราะวัวเป็นสัตว์ที่มีรูปร่างสันทัดแข็งแรง มีแรงมาก เชื่องฝึกง่าย และกินหญ้าและฟางข้าวได้โดยไม่ต้องซื้ออาหาร วัวที่ใช้งานส่วนใหญ่นั้นจะเป็นวัวตัวผู้ที่แข็งแรง และส่วนวัวตัวเมียนั้นจะเลี้ยงเอาไว้ขยายพันธุ์เท่านั้น แล้วขายลูกวัวเพื่อหารายได้การใช้งานวัวในช่วงสมัยก่อนของชาวบ้านนั้น วัวคู่หนึ่งจะสามารถไถนาได้เนื้อที่ประมาณ 20 ไร่ นอกจากใช้วัวไถนาแล้วก็จะมีการเล่นวัวลาน

กลุ่มชาติพันธุ์ไทยกะเหรี่ยงในประเทศไทย อาศัยอยู่ใน 15 จังหวัด 68 อำเภอ 2,130 หมู่บ้าน ประชากรรวม 353,574 คน (ทำเนียบชุมชนฯ 2540, น.27) กะเหรี่ยง เป็นคำเรียกของคนไทยภาคกลาง คนพม่าเรียก กะยิน (Kayin) คนพื้นเมืองภาคเหนือและไทยใหญ่เรียกว่า

ประวัติความเป็นมา บ้านกองม่องทะ  หมู่ที่ ๒  ตำบลไล่โว่ ตั้งอยู่ในที่ราบระหว่างหุบเขา มีแม่น้ำรันตีไหลผ่าน พื้นที่หมู่บ้านยาวไปตามลำน้ำทั้งสองฝั่ง บ้านเรือนตั้งอยู่เป็นหย่อมๆ ต่อเนื่องกัน มีไม้ผล เช่น หมาก มะพร้าว ทุเรียน มังคุด เงาะ กล้วย ลางสาด ลองกอง

ประวัติความเป็นมา บ้านเกาะสะเดิ่ง เป็นหมู่บ้านที่กลุ่มชาติพันธุ์ไทยกะเหรี่ยง ตั้งบ้านเรือนมากกว่า ๑๖๐ ปี นับ ชุมชนเริ่มเล่าเรื่องจดจำกันมาประมาณ ปี ๒๓๘๓ เป็นอย่างน้อย ด้วยชุมชนตั้งรกรากขึ้นในช่วงเวลาใกล้เคียงกับหมู่บ้านอื่นๆ ในตำบลไล่โว่ หมู่บ้านนี้ มีต้นไม้ชื่อต้นเกาะสะเดิ่งเป็นพันธุ์ไม้ที่ขึ้นอยู่ริมห้วย รากยึดเกาะดินได้เป็นอย่างดี จึงให้ชื่อหมู่บ้านว่า“ เกาะสะเดิ่ง” ลักษณะหมู่บ้าน เป็นชุมชนขนาดเล็ก

ประวัติความเป็นมา บ้านทิไล่ป้า หมู่ที่ ๕ ตำบลไล่โว่  เป็นหมู่บ้านกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก ตั้งบ้านเรือนมานานกว่า ๑๖๐ ปี เช่นเดียวกับหมู่บ้านอื่นๆ ชื่อหมู่บ้าน “ทิไล่ป้า” หมายถึงห้วยแผ่นหิน  เป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก ผู้คนในชุมชนเป็นเครือญาติผูกพันกันมาแต่โบราณ มีการพึ่งอาศัยกัน เป็นอยู่อย่างสงบสุข ก่อนที่จะมีการประกาศเป็นพื้นที่เขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก  หมู่บ้านตั้งอยู่จากตัวอำเภอประมาณ ๕๕ 

 ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน บ้านไล่โว่  หมู่ที่ ๔ ตำบลไล่โว่  เป็นหมู่บ้านที่กลุ่มชาติพันธุ์ไทยกะเหรี่ยงตั้งบ้านเรือนมามากกว่า ๑๖๐ ปี (ประมาณปี ๒๓๘๓) เรียกชื่อหมู่บ้านว่า “ไล่โว่” ตามลักษณะของ“หินแดง” ขนาดใหญ่ ที่ปรากฏอยู่บน“หน้าผาชัน”มองเห็นโดดเด่นจากพื้นที่หมู่บ้าน เลยกลายเป็นลักษณะเด่นของพื้นที่ เห็นสวยงามแต่ไกล เป็นที่ชื่นชอบของผู้พบเห็น เมื่อจัดตั้งเป็นตำบลจึงได้นำชื่อ“ไล่โว่” เป็นชื่อตำบล