ฐานข้อมูลท้องถิ่นกาญจนบุรี-สุพรรณบุรี

       “อีสานภาคกลาง” คือ สมญานามของพื้นที่ 5 อำเภอในจังหวัดกาญจนบุรี ได้แก่ ห้วยกระเจา เลาขวัญ หนองปรือ บ่อพลอย และพนมทวน เหตุที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าพื้นที่ดังกล่าวตั้งอยู่บริเวณเขตเงาฝน ทำให้ในแต่ละปี มีปริมาณฝนตกเฉลี่ยต่ำกว่าพื้นที่โดยทั่วไป  นอกจากนี้พื้นดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนปนทราย ทำให้เก็บน้ำไม่อยู่ ในช่วงหน้าแล้งของทุกปีชาวบ้านจะเดือดร้อนเรื่องน้ำเป็นอย่างมาก

บ้านป่านางเย้อ หมู่ที่ 6 ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี เป็นหมู่บ้านเก่าแก่แห่งหนึ่งในตำบลหนองบัว ที่มาคำว่า “ป่านางเย้อ” เป็นการเรียกชื่อตามบริบทของหมู่บ้านเนื่องจากบริเวณดังกล่าวมีต้นเย้อขึ้นเป็นจำนวนมากต้นเย้อเป็นพืชประเภทไม้เลื้อย ขึ้นในป่าในอดีตชาวย้ายมักเรียกชื่อหมู่บ้านดังกล่าว “บ้านป่าอีเย้อ” แต่ฟังดูไม่สุภาพจึงเปลี่ยนมาเป็น “บ้านป่านางเย้อ” ลักษณะของหมู่บ้านป่านางเย้อมีภูเขาสลับกับพื้นที่ราบเชิงเขาและพื้นที่ราบริมฝั่งแม่น้ำ มีแม่น้ำพื้นที่ คือ ชุมชนยังคงยึดอาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนใหญ่ ดำรงชีวิตจากการพึ่งพาอาศัยฐานทรัพยากรท้องถิ่นด้วยภูมิปัญญาแบบดั้งเดิม ยึดกฎเกณฑ์ความสัมพันธ์ระบบเครือญาติ

ประเพณีทรงเจ้าตำบลบ้านเก่า เดิมทีมีศาลไม้เก่าใกล้บริเวณท่าน้ำบ้านเก่าและชาวบ้านก็ไม่ทราบว่าใครสร้างเอาไว้ แต่ชาวบ้านก็ให้ความสำคัญนับถือศาลตลอดมา  ต่อมาได้มีเจ้าองค์แรกที่จับทรงหรือเลือกร่างทรงเพื่อเป็นสื่อกลางในการทำพิธีต่างๆ  คือเจ้าพ่อเขาแก้ว ร่างทรงเป็นนายแล่น รื่นกลิ่น หลังจากนั้นก็เริ่มมีเจ้าเริ่มจับคนทรงเพิ่มมากขึ้นเลื่อยๆ การแต่งกายของร่างทรงในขณะเจ้าขึ้นทรง โดยทั้งเจ้าพ่อและเจ้าแม่ มีการแต่งกายร่างทรงเหมือนกัน ได้แก่ ผ้านุ่งเป็นผ้าพื้นเดียวมีสีสันหรืออาจมีลวดลายและมีวิธีการนุ่งเหมือนกับการนุ่งสบงของพระสงฆ์ ผ้าคาดผ้านุ่ง เป็นผ้าพื้นเล็กใช้สำหรับรัดผ้านุ่งตรงเอว สไบ เป็นผ้าที่มีสีสันต่างๆ ใช้คาดทางหัวไหล่ซ้ายและให้ห้อยมาทางขวามือ ผ้าเช็ดหน้า 2

บ้านตลิ่งแดงเป็นชุมขนค้าขายมาตั้งแต่งดั้งเดิม ที่ตั้งชุมชนบางส่วนติดแม่น้ำแควใหญ่ มีท่าเรือใหญ่ 2 ท่า เพื่อขึ้นล่องสินค้าที่มาจากป่าต้นแม่น้ำแควใหญ่ อำเภอศรีสวัสดิ์ สำหรับที่มาของชื่อหมู่บ้านเกิดจาพ่อค้าที่นำแพไม้ซุง ไม้ไผ่ ไม้รวก ล่องลงมาจากศรสวัสดิ์เพื่อไปขายยังตัวเมือง มักจะหยุดพักที่ท่าน้ำเพื่อลากแพขึ้นฝั่งเป็นลำๆ ขึ้นมาผูกใหม่ ดินริมตลิ่งซึ่งเป็นลูกรังสีแดงถูกลากจนตลิ่งพังและกลายเป็นชื่อชุมชนบ้านตลิ่งแดงมาจนถึงปัจจุบัน (สัมภาษณ์ผู้ใหญ่บ้านตลิ่งแดง) ช่วงปี พ.ศ. 2449 จนถึง พ.ศ.

นายเดชา ศิริภัทร อายุ 72 ปี เป็นชาวจังหวัดสุพรรณบุรี สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีจากคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และได้รับปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาการจัดการการเกษตรยั่งยืน จากสถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชน นายเดชา ศิริภัทร รับราชการอยู่ 2 ปี จึงลาออก เพื่อสารต่อธุรกิจเกษตรของครอบครัวในตำแหน่งผู้จัดการฟาร์มเกษตรภัทร ทำให้ทราบถึงปัญหาด้านการเกษตร จึงแสวงหาวิธีการพัฒนาการเกษตรเพื่อความยั่งยืน