ฐานข้อมูลท้องถิ่นกาญจนบุรี-สุพรรณบุรี

ความเชื่อในความคิดของชุมชนบ้านหนองขาว ความเชื่อของชุมชนตำบลหนองขาวจังหวัดกาญจนบุรีที่ผ่านมานั้นมีการบอกเล่าจากคนเฒ่าคนแก่ในหมู่บ้านถึงเรื่องการตั้งศาลของเจ้าพ่อ เจ้าแม่ และมีการถ่ายทอดเรื่องราวจากรุ่นลูกรุ่นหลานต่อๆ กันมาเกี่ยวกับเรื่องผีสางเทวดาอย่างฝังแน่นไว้ในจิตใจของชาวบ้านจนกลายเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต เวลามีเหตุการณ์เกิดขึ้นในหมู่บ้านและเป็นเหตุการณ์ที่ไม่สามารถมีคำอธิบายหรือเวลาที่ชาวบ้านขาดที่ยึดเหนี่ยวจิตใจก็จะหันมาพึ่งศาลประจำหมู่บ้านเพื่อตั้งจิตอธิฐานเพื่อบนบานสานกล่าวขอให้ศาลช่วยเหลือ เพราะชาวบ้านในชุมชนมีความเชื่อมั่นว่าเมื่อกล่าวคำขอกับศาลประจำหมู่บ้านแล้วจะทำให้สิ่งที่ของประสบความสำเร็จหรือปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นนั้นจะคลี่คลายไปในทางที่ดีหรือหายไปได้   ศาลในความเชื่อของชาวหนองขาว ศาลแรกที่เกิดขึ้นในชุมชนหนองขาวคือ ศาลเจ้าพ่อแม่ ช่วงเวลาในการก่อตั้งไม่มีใครทราบรู้แต่ว่ามีมาตั้งแต่บรรพบุรุษแล้ว จากการสอบถามข้อมูลจากชาวบ้านและพ่อแม่ขณะประทับร่างทรงอยู่ท่านได้บอกว่าศาลเจ้าพ่อแม่เกิดจากพ่อแม่ไปเข้าฝันคนจีนที่มีฐานะดีให้มาช่วยสร้างศาลให้  ดังนั้นคนจีนจึงได้ทำการรวบรวมเงินกันมาก่อสร้างศาลเจ้าพ่อแม่โดยมีเป็นศาลไม้ขนาดใหญ่ที่มีลักษณะเป็นทรงเรือนไทยยกพื้นสูงเท่าเอวและมีตัวอักษรภาษาจีนที่ได้สักไว้ที่ตัวไม้ของศาล จนเมื่อ พ.ศ. 2536 ผู้ใหญ่เพียนและชาวบ้านช่วยกันออกเงินคนละ 5

ประวัติความเป็นมา ที่มาของทุ่งสมอมี 3 สมมติฐานที่เช้าขานสืบต่อกันมา ซึ่งสมมติฐานที่ 1 เป็นเรื่องราวเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ของสมัยสงครามยุทธหัตถี สมเด็จพระนเรศวรกระทำยุทะหัตถีกับพระมหาอุปราชาบริเวณทุ่งหนองสาหร่าย (ปัจจุบันอยู่ในเขต ตำบลดอนเจดีย์ ตำบลทุ่งสมอ ตำบลหนองสาหร่าย) มีคนเจ็บและคนตายจำนวนมาก บริเวณที่ตั้งตำบลในปัจจุบันเป็นที่ตั้งค่ายของหมอจึงเรียกว่าโรงหมอ และเพี้ยนมาเป็นทุ่งสมอในปัจจุบัน สมมติฐานที่ 2 เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติที่ว่าบริเวณที่ตั้งของตำบลปัจจุบันเป็นท้องทุ่งมีต้นสมอขึ้นเรียงรายเป็นจำนวนมาก คนจึงเรียกว่าเป็นบ้านทุ่งต้นสมอ ต่อมาเหลือเพียงสั้นๆ

ชุมชนบ้านสามร้อยไร่เป็นชุมชนตั้งใหม่เดิมพื้นที่เป็นส่วนหนึ่งของหมู่ 4 ตำบลหนองปลาไหล และได้แยกออกมาเป็นหมู่บ้านสามร้อยไร่อย่างเป็นทางการ เมื่อปี พ.ศ. 2534 ส่วนชื่อหมู่บ้านสามาร้อยไร่มีที่มาเกิดจากการอพยพของชาวนครปฐมในอดีตที่เข้ามาซื้อที่ดิน จำนวน 300 ไร่ แล้วมีการเรียกกลุ่มที่มาซื้อที่ดินและตั้งถิ่นฐานบริเวณนั้นว่า “บ้านสามร้อยไร่” โดยปัจจุบันมีนายมานะ  อินทรมณี เป็นผู้ใหญ่บ้าน (มานะ อินทรมณี, 2557) ที่ตั้งของหมู่บ้านสามร้อยไร่

           ในสมัยที่ตั้งเมืองใหม่ พ.ศ. ๒๓๗๔ บริเวณศาลเจ้าพ่อหลักเมืองในปัจจุบัน ถูกเรียกว่า “หน้าเมือง” และสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดให้ชาวญวนที่อพยพลี้ภัย ได้เข้าตั้งบ้านเรือนในบริเวณหน้าเมืองนี้ด้วยพิธีสักการะศาลเจ้าพ่อหลักเมืองได้กระทำติดต่อมาแต่ครั้งโบราณกาลแล้ว ฉะนั้นความขลังความศักดิ์สิทธิ์จึงมาเป็นอันดับหนึ่ง ถือว่าเป็นโบราณวัตถุที่สำคัญคู่บ้านคู่เมือง เป็นที่เคารพสักการะ และนับถือศักดิ์สิทธิ์เป็นที่รวมวิญญาณของชาวเมืองกาญจนบุรี สามารถดลบันดาลให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุขแก่ชาวเมืองกาญจนบุรีอักษรจารึกหลักศิลาเมืองกาญจน์ ณ ศาลหลักเมืองกาญจนบุรี           ” ปีมะโรงจัตวาศก

ชาวมอญเป็นผู้ที่มีความรู้ทางศาสนาและประเพณี มีการบันทึกความรู้วิทยาการต่างๆ ทั้งเรื่องศาสนา ประเพณีวัฒนธรรม ประวัติสถานที่ บุคคล ตลอดจนวรรณคดีและตำราต่างๆ ลงในคัมภีร์ใบลานและสมุดข่อย ปรากฎให้เห็นทั่วไปตามวัดต่างๆ เอกสารเหล่านี้ช่วยในการบอกเล่าประวัติศาสตร์ท้องถิ่นตลอดจนภูมิปัญญาได้อย่างดี ดังพบว่าคัมภีร์ใบลานเก่าสุดของวัดม่วงระบุว่าจารที่วัดม่วง พ.ศ. 2181 ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระเจ้าประสาททองในสมัยอยุธยา การอพยพของชาวมอญสู่ไทยนั้นมีการเข้ามาหลายระลอก และทุกครั้งทางการไทยก็ให้การต้อนรับพร้อมจัดตั้งให้อยู่ในไทยอย่างดี เนื่องจากชาวมอญเป็นกำลังสำคัญในการช่วยไทยรบกับพม่าเสมอมา นับตั้งแต่สมัยอยุธยา สมัยธนบุรี และสมัยกรุงเทพฯ