มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี
อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี ได้ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2440 ปีสมัยสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย มีเจ้าพระยาศรีวิชัยชนินทรเป็นสมุหเทศาภิบาล พระสมุทรคณานุรักษ์ เป็นข้าหลวงประจำจังหวัดสุพรรณบุรี และมีนายชิตเป็นนายอำเภอบางปลาม้าคนแรก ที่มาของชื่อ “อำเภอบางปลาม้า”จากการสอบถามผู้อาวุโส และผู้ทรงคุณวุฒิ ได้ความว่า เดิมบริเวณลุ่มน้ำท่าจีน ตั้งแต่ตอนใต้ตลาดเก้าห้องลงมาจนถึงค้งตาเพชร ตำบลวังตาเพชร เป็นลุ่มน้ำ น้ำในห้วยหนอง คลอง
หนองลู เป็นภาษากระเหรี่ยงเรียกว่า นุ่งลู่ หมายถึง ต้นไม้ชนิดหนึ่งซึ่งอยู่ในตระกูลต้นตาลลักษณะใบตรงโคนแคบ ตรงปลายขยายออกใหญ่ นำมาใช้มุ่งหลังคาบ้านของชาวกระเหรี่ยง ขึ้นตาบริเวณหนอง ทางจังหวัดชลบุรีเรียกว่าต้นก้อ ฉะนั้นคำว่าหนองลู หรือนุ่งลู่ หมายถึงต้นค้อ หรือต้นก้อที่ขึ้นอยู่ตามริมหนองตามประวัติศาสตร์ ตำบลหนองลู ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่า ตั้งขึ้นมาเมื่อปี พ.ศ. ใด ตามตำนานคำบอกเล่าขานของผู้เฒ่าผู้แก่และผู้ใหญ่ที่ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือ ได้เล่าวว่า
ตำบลห้วยกระเจา แต่เดิมขึ้นกับอำเภอพนมทวน เป็นตำบลที่เกิดขึ้นปลายรัชกาลที่ 6 โดยมีนายปั้น ใคร่ครวญ หรือขุน “กระเจา เจนเขต” เป็นกำนันคนแรกของตำบลห้วยกระเจา ต่อมาได้มีประกาศของกระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2537 (พลเอกชวลิต ยงใจยุทธ) โดยแบ่งพื้นที่ของอำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอห้วยกระเจา
ประวัติความเป็นมา ที่มาของทุ่งสมอมี 3 สมมติฐานที่เช้าขานสืบต่อกันมา ซึ่งสมมติฐานที่ 1 เป็นเรื่องราวเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ของสมัยสงครามยุทธหัตถี สมเด็จพระนเรศวรกระทำยุทะหัตถีกับพระมหาอุปราชาบริเวณทุ่งหนองสาหร่าย (ปัจจุบันอยู่ในเขต ตำบลดอนเจดีย์ ตำบลทุ่งสมอ ตำบลหนองสาหร่าย) มีคนเจ็บและคนตายจำนวนมาก บริเวณที่ตั้งตำบลในปัจจุบันเป็นที่ตั้งค่ายของหมอจึงเรียกว่าโรงหมอ และเพี้ยนมาเป็นทุ่งสมอในปัจจุบัน สมมติฐานที่ 2 เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติที่ว่าบริเวณที่ตั้งของตำบลปัจจุบันเป็นท้องทุ่งมีต้นสมอขึ้นเรียงรายเป็นจำนวนมาก คนจึงเรียกว่าเป็นบ้านทุ่งต้นสมอ ต่อมาเหลือเพียงสั้นๆ
ชุมชนบ้านสามร้อยไร่เป็นชุมชนตั้งใหม่เดิมพื้นที่เป็นส่วนหนึ่งของหมู่ 4 ตำบลหนองปลาไหล และได้แยกออกมาเป็นหมู่บ้านสามร้อยไร่อย่างเป็นทางการ เมื่อปี พ.ศ. 2534 ส่วนชื่อหมู่บ้านสามาร้อยไร่มีที่มาเกิดจากการอพยพของชาวนครปฐมในอดีตที่เข้ามาซื้อที่ดิน จำนวน 300 ไร่ แล้วมีการเรียกกลุ่มที่มาซื้อที่ดินและตั้งถิ่นฐานบริเวณนั้นว่า “บ้านสามร้อยไร่” โดยปัจจุบันมีนายมานะ อินทรมณี เป็นผู้ใหญ่บ้าน (มานะ อินทรมณี, 2557) ที่ตั้งของหมู่บ้านสามร้อยไร่
ในสมัยที่ตั้งเมืองใหม่ พ.ศ. ๒๓๗๔ บริเวณศาลเจ้าพ่อหลักเมืองในปัจจุบัน ถูกเรียกว่า “หน้าเมือง” และสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดให้ชาวญวนที่อพยพลี้ภัย ได้เข้าตั้งบ้านเรือนในบริเวณหน้าเมืองนี้ด้วยพิธีสักการะศาลเจ้าพ่อหลักเมืองได้กระทำติดต่อมาแต่ครั้งโบราณกาลแล้ว ฉะนั้นความขลังความศักดิ์สิทธิ์จึงมาเป็นอันดับหนึ่ง ถือว่าเป็นโบราณวัตถุที่สำคัญคู่บ้านคู่เมือง เป็นที่เคารพสักการะ และนับถือศักดิ์สิทธิ์เป็นที่รวมวิญญาณของชาวเมืองกาญจนบุรี สามารถดลบันดาลให้เกิดความร่มเย็นเป็นสุขแก่ชาวเมืองกาญจนบุรีอักษรจารึกหลักศิลาเมืองกาญจน์ ณ ศาลหลักเมืองกาญจนบุรี ” ปีมะโรงจัตวาศก
ประวัติความเป็นมาของชุมชน ที่มาของชื่อหมู่บ้าน “อีต่อง” เพี้ยนมาจากคำว่า “ณัตเอ่งต่อง” โดยคำว่า “ณัต” แปลว่าเทพเจ้าหรือเทวดา ส่วนคำว่า “เอ่ง” แปลว่า บ้าน และคำว่า “ต่อง” แปลว่า ภูเขา (ทินกร, สัมภาษณ์, 18 ตุลาคม
บ้านตลิ่งแดงเป็นชุมขนค้าขายมาตั้งแต่งดั้งเดิม ที่ตั้งชุมชนบางส่วนติดแม่น้ำแควใหญ่ มีท่าเรือใหญ่ 2 ท่า เพื่อขึ้นล่องสินค้าที่มาจากป่าต้นแม่น้ำแควใหญ่ อำเภอศรีสวัสดิ์ สำหรับที่มาของชื่อหมู่บ้านเกิดจาพ่อค้าที่นำแพไม้ซุง ไม้ไผ่ ไม้รวก ล่องลงมาจากศรสวัสดิ์เพื่อไปขายยังตัวเมือง มักจะหยุดพักที่ท่าน้ำเพื่อลากแพขึ้นฝั่งเป็นลำๆ ขึ้นมาผูกใหม่ ดินริมตลิ่งซึ่งเป็นลูกรังสีแดงถูกลากจนตลิ่งพังและกลายเป็นชื่อชุมชนบ้านตลิ่งแดงมาจนถึงปัจจุบัน (สัมภาษณ์ผู้ใหญ่บ้านตลิ่งแดง) ช่วงปี พ.ศ. 2449 จนถึง พ.ศ.
ประมาณปี พ.ศ. 2490 ชาวมอญได้อพยพเข้ามาจากเมืองมะละแหม่ง ผ่านทางด่านเจดีย์สามองค์และแม่น้ำบีคลี่ และไปรวมตัวกันอยู่ที่หมู่บ้านนิเถะ ต่อมาชาวมอญกลุ่มใหม่ตามมาในระยะเวลาอันใกล้ โดยใช้เส้นทางบ้านอีต่อง อำเภอทองผาภูมิ เมื่อชาวมอญมีจำนวนมากขึ้นได้เริ่มจากหลวงพ่ออุตตมะนำประชาชนมารวมกันอยู่ ณ ตำแหน่งแม่น้ำสามสาย ได้แก่ แม่น้ำซองกาเรีย แม่น้ำบีคลี่ และแม่น้ำรันตีที่มาบรรจบกัน ณ ฝั่งแม่น้ำสามาประสบ ตรงข้ามกับฝั่งอำเภอสังขละบุรี หลวงพ่ออุตตมะได้จัดสรรที่ดินให้ได้อยู่อาศัย
บ้านป่านางเย้อ หมู่ที่ 6 ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี เป็นหมู่บ้านเก่าแก่แห่งหนึ่งในตำบลหนองบัว ที่มาคำว่า “ป่านางเย้อ” เป็นการเรียกชื่อตามบริบทของหมู่บ้านเนื่องจากบริเวณดังกล่าวมีต้นเย้อขึ้นเป็นจำนวนมากต้นเย้อเป็นพืชประเภทไม้เลื้อย ขึ้นในป่าในอดีตชาวย้ายมักเรียกชื่อหมู่บ้านดังกล่าว “บ้านป่าอีเย้อ” แต่ฟังดูไม่สุภาพจึงเปลี่ยนมาเป็น “บ้านป่านางเย้อ” ลักษณะของหมู่บ้านป่านางเย้อมีภูเขาสลับกับพื้นที่ราบเชิงเขาและพื้นที่ราบริมฝั่งแม่น้ำ มีแม่น้ำพื้นที่ คือ ชุมชนยังคงยึดอาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนใหญ่ ดำรงชีวิตจากการพึ่งพาอาศัยฐานทรัพยากรท้องถิ่นด้วยภูมิปัญญาแบบดั้งเดิม ยึดกฎเกณฑ์ความสัมพันธ์ระบบเครือญาติ